ธรรมะเตือนสติ

สวัสดีครับคุณผู้ชม เนื่องในวันอาสาฬหบูชา ซึ่งเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เป็นวันที่ พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา “ธัมมจัก กัปปวัตตนสูตร” ซึ่งตรงกับวันเพ็ญขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ (หรือ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ หลัง ในปีอธิกมาส) คลิบนี้ผมจึงเอาประวัติความเป็นมาของวันอาสาฬหบูชา มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิดให้กับทุกท่าน ในการทำบุญ เนื่องในวันอาสาฬหบูชา ครับ ความหมาย ของคำว่า อาสาฬหบูชา “อาสาฬห” เป็นชื่อเรียกของเดือน ๘ ส่วนคำว่า “อาสาฬหบูชา” ย่อมาจาก “อาสาฬหปุร ณมีบูชา” แปลว่า “การบูชาพระใน วันเพ็ญ เดือน ๘” ดังนั้น วันอาสาฬหบูชา จึงตรงกับ วันเพ็ญขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ (หรือ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ หลัง ในปีอธิกมาส) วันอาสาฬหบูชานี้ ถือเป็นวันคล้าย วันที่พระพุทธเจ้า ทรงแสดงปฐมเทศนา หรือ เทศนาครั้งแรก ที่มีชื่อว่า “ธัมมจัก กัปป วัตตนสูตร” ซึ่งแปลว่า “พระสูตร ของการหมุนวงล้อ แห่งพระธรรม ให้ดำเนินไป” โดยเป็นการแสดง พระธรรมเทศนาครั้งแรก เพื่อโปรด ปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ได้แก่ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ โดยทรงแสดง เทศนานี้ ที่ป่าอิสิป ตน มฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี ในป...

พระคาถาเงินล้าน บทนี้มีลาภมาก ใครที่ภาวนาไปแล้ว จะมีความเป็นอยู่ ที่เป็นสุข มีลาภสักการะอย่างมาก ถ้าทำจิตเป็นสมาธิ ยิ่งสมาธิสูงเท่าไร ก็จะมีลาภมากเท่านั้น ขณะภาวนา ไม่ต้องไปคิดอยากได้เงิน ได้ลาภ เพราะคาถา ก็บอกอยู่แล้วว่า เป็นคาถาเงินล้าน ผลก็เป็นไปตามนั้น จะมากหรือน้อยต่างกัน ก็ตามอัตภาพ ของบุญวาสนาที่สั่งสม ถ้าสมาธิสูงขึ้นมา การทำมาหาได้ ลาภสักการะ ก็จะมีมากขึ้น มีหลายท่าน ที่จิตเข้าถึงทิพยจักขุญาน สามารถรู้เหตุการณ์ต่างๆ ได้ตามที่ตนปรารถนา อันเป็นผลมาจาก พุทธานุสติของคาถา ทิพยจักษุ ก็จะแจ่มใส ด้วยพุทธานุภาพ และเป็นเหตุ ให้บรรลุธรรมได้โดยง่าย ซึ่งคำสวดมีดังนี้ครับ นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุท ธัสสะ นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุท ธัสสะ นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุท ธัสสะ สัมปะจิตฉามิ นาสังสิโม พรหมา จะ มหาเทวา สัพเพยักขา ปะรายันติ (คาถาปัดอุปสรรค) พรหมา จะ มหาเทวา อภิลาภา ภะวันตุ เม (คาถาเงินแสน) มหาปุญโญ มหาลาโภ ภะวันตุ เม (คาถาลาภไม่ขาดสาย) มิเตพาหุหะติ (คาถาเงินล้าน) พุทธะมะอะอุ นะโมพุทธายะ วิระทะโย วิระโคนายัง ...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องของการให้กำลังใจตัวเอง ด้วยธรรมะ เมื่อรู้สึกว่ากำลังท้อแท้ และสิ้นหวัง มาฝาก ครับ หลายๆ ท่าน อาจจะสงสัยว่า ตัวเองก็ทำบุญมาก็มาก แต่ทำไมตอนนี้ ยังลำบากอยู่ ที่ผ่านมาก็ทำบุญมาตลอด ทำทานไม่เคยขาด แต่ทำไมชีวิตในตอนนี้ยังลำบาก และยังขาดแคลนหลายสิ่งหลายอย่าง คลิบนี้ ผมจึงเอาคติธรรมและข้อคิด จากครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์และเป็นข้อคิด ให้กับทุกท่าน ในการดำเนินชีวิต เพราะความลำบาก ความยากจน ความทุกข์ทั้งปวงนั้น ล้วนมีเหตุมาจาก วิบากกรรม ทั้งสิ้น แม้แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ยังไม่อาจหลบเลี่ยงได้ ครั้งหนึ่งลูกศิษย์ถามพระพุทธองค์ว่า "ในเมื่อท่าน เป็นผู้ที่มีความเมตตา และมีอิทธิฤทธิ์แล้ว ทำไมยังมีคนที่ลำบากอยู่” พระพุทธองค์ทรงเมตตาชี้แจงว่า แม้ว่าเรา จะมีอิทธิฤทธิ์มาก แต่เรามีสี่ประการที่ทำไม่ได้ ประการแรกก็คือ เราไม่สามารถเปลี่ยนแปลง วิบากกรรมได้ ใครสร้างกรรมอะไรเอาไว้ ไม่มีใครรับแทนได้ คนนั้นต้องรับเอง ประการที่สอง ปัญญานั้น ให้กันไม่ได้ ต้องฝึกฝนเอาเอง ถึงจะเกิดปัญญาได้ ประการที่สาม ความศรีวิไลของธรรมะ ไม่สามารถสื...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องของการทำดีกับคนอื่น แต่ทำไมชีวิตกลับไม่ได้ดี กรรมเกิดจากอะไร มาฝาก ครับ หลายๆ ท่าน ในตอนนี้ อาจจะรู้สึกหมดหวัง และไม่มีกำลังใจ ในการทำความดี เพราะเมื่อทำแต่สิ่งที่ดีแล้ว ตัวเองกลับไม่เคยได้ดีเลย แต่คนที่ทำ ในเรื่องไม่ดี เขากลับได้ดี มีความรู้สึกว่า ตัวเองนั้นโง่มาตลอด ที่เลือกทำแต่ความดี จนไม่มีกำลังใจ ที่จะทำความดีต่อไป คลิบนี้ ผมจึงเอาคติธรรมและข้อคิดของครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์และเป็นข้อคิด ให้กับทุกท่าน ที่หมดกำลังในการสร้างความดี เพราะเรื่องของกฎแห่งกรรมนั้น เป็นสิ่งที่ละเอียดมาก เปรียบเสมือนหนึ่งธรรมชาติ ของการเติบโต ของผลไม้ตามฤดูกาล กรรมที่เราสร้างในอดีตภพ ย่อมนำมาสู่เรา ในปัจจุบันภพ ฉันใดก็ฉันนั้น กรรมที่เรา ได้ทำไปแล้ว แต่เราลืมไปเพราะอะไร ที่เราลืมไป ก็เพราะเราไปยึดว่า ทำไมทำดีจึงไม่ได้ดี เพราะเรา ไม่โปร่งในขั้นสมุฏฐาน ของเหตุและปัจจัย ถ้าเรา หว่านพืชชนิดใดลงดิน พืชชนิดนั้น ก็จะขึ้นตามเหล่ากอของพืชพันธุ์นั้น และกรรมใด ที่เราสร้างมา ในภพที่เราลืมไปแล้ว แต่กรรมนั้น ก็ยังตามเสวย ตามภพ...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องของการเบียดเบียนผู้อื่น จะนำทุกข์มาให้ตนเอง มาฝาก ครับ บางคนนั้น อยากมีชีวิตอยู่ ไม่อยากจะตายจากโลกนี้ไป และไม่ใช่เพียงแต่ภพชาตินี้เท่านั้น แม้ในภพชาติไหนก็ตาม เขาก็ยังอยากมีชีวิตอยู่ต่อไป ไม่อยากตาย เพราะรักความสุข และเกลียดความทุกข์ แต่การกระทำใดๆ ที่เราคิดว่า จะทำให้ตัวเองนั้น ได้พบกับความสุข ในภพชาตินี้ แต่ถ้าหากผลของการกระทำนั้น จะทำให้เรา ต้องพบความทุกข์ในภพชาติต่อไป เราควรจะกระทำ หรือสร้างกรรมไม่ดีต่างๆ หรือไม่ คลิบนี้ผมจึงเอาคติธรรมและข้อคิด จากครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิดให้กับทุกท่าน ในการใช้ชีวิต เพราะการกระทำ ที่ไม่ดีต่างๆ นั้น หากเป็นการเบียดเบียนผู้อื่น การกระทำนั้น ก็ไม่ได้ทำให้เรา พบกับความสุขที่แท้จริงได้ แม้ในปัจจุบันนี้ก็ตาม ถ้าเรา ชอบเบียดเบียนผู้อื่น และชอบละเมิดศีลอยู่บ่อยๆ เราก็จะได้รับความทุกข์ จากการกระทำไม่ดีเหล่านั้น อย่างเช่น จะมีความเสื่อมในทรัพย์สมบัติ มีชื่อเสียงที่ไม่ดีกระฉ่อนออกไป เป็นคนที่ขี้หลงขี้ลืมง่าย สติไม่อยู่กับเนื้อกับตัว เป็นต้น แต่ในทางตรง...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องที่เราฟังธรรมะ ไม่รู้เรื่องและไม่เข้าใจ ว่าเหตุเกิดจากอะไร มาฝาก ครับ ตุ่มที่มันคว่ำอยู่ เวลาจะเทอะไร หรือเอาอะไรใส่ลงไป มันก็จะเข้าไม่ได้ เพราะว่าตุ่มมันคว่ำอยู่ ดังเช่น จิตใจที่ปิด ไม่เป็นหนึ่ง เมื่อมันไม่เปิด ฟังธรรมแล้ว ก็จะไม่เข้าใจ คลิบนี้ผมจึงเอาคติธรรมและข้อคิดของครูบาอาจารย์ แบบสั้นๆ พอที่จะเข้าใจได้ง่าย มาให้ทุกท่านได้รับชม ว่าเหตุ ที่เราฟังธรรมะแล้ว ไม่เข้าใจนั้น เป็นเพราะอะไร เผื่อจะเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิดให้กับทุกท่าน ในการฟังธรรมะ เพราะบางครั้ง ที่เราฟังธรรมะไม่รู้เรื่อง และไม่สามารถ จะทำความเข้าใจ ให้ถูกต้องได้ว่า ข้อนี้เป็นอย่างไร ข้อนั้นหมายความว่าอย่างไร บางครั้ง ก็ยังเข้าใจผิดเพี้ยน แล้วเอาความเข้าใจผิดนั้น มาถือว่า ตัวเราเองเข้าใจถูก ที่เป็นเช่นนั้น ก็เพราะว่าเรา ฟังธรรมไม่รู้เรื่อง คือ ไม่เข้าถึง นิยามที่ถูกต้อง ไม่เข้าถึง ในระบบกุศลธรรมที่ถูกต้อง ไม่เป็นไปตาม สัมมันตะนิยาม คือ ระบบแห่งความเห็นที่ถูกต้อง ซึ่งถ้าไม่เป็นไปตามนั้น ก็ถือว่าไปไม่ได้ และไม่เข้าใจ หรือไปในเรื่องใหม่ ไปในเรื่องที่ไม่ถ...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องวิธีใช้หนี้พ่อแม่ แก้ชีวิตติดๆขัดๆ ทำแล้วเจริญรุ่งเรือง มาฝาก ครับ หลายๆ ท่าน อาจจะมีความสงสัยว่า ทำไมชีวิตในตอนนี้ ถึงได้ทำอะไร ก็ติดๆ ขัดๆ และไม่เจริญรุ่งเรืองเท่าที่ควรจะเป็น หรือบางครั้ง ชีวิตกำลังไปได้ดี แต่อยู่ๆ ก็กลับมีปัญหาเกิดขึ้น เข้ามามากมายในชีวิต คลิบนี้ผมจึงเอาคติธรรมและข้อคิด ของครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์และเป็นข้อคิด ให้กับทุกท่าน ในการใช้หนี้พ่อแม่ แก้ชีวิตติดๆขัดๆ เพราะบางครั้ง เราอาจจะเคยล่วงเกิน เคยทำร้าย หรือเคยพูดไม่ดี เคยดุด่าว่ากล่าวพ่อแม่ตัวเอง โดยที่ไม่ตั้งใจ จนทำให้ท่านทั้งสองนั้น เกิดความเสียใจเป็นอย่างมาก ผลก็คือ ทำให้ชีวิตของเราติดๆขัดๆ ไม่เจริญรุ่งเรืองเท่าที่ควร เหตุก็เพราะว่า พ่อแม่นั้น คือผู้ให้ชีวิตกับเรา เมื่อเราโตขึ้นแล้ว หน้าที่ของลูกทุกคน ก็คือ กตัญญูกตเวที คอยดูแล เลี้ยงดูท่าน เมื่อยามแก่เฒ่า และทำให้ท่านมีความสุข เพราะพ่อแม่นั้น เป็นพระอรหันต์ของลูก ซึ่งใครก็ตาม ที่เป็นคนกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ ครูบาอาจารย์ท่านบอกว่า จะมีแต่เรื่องที่ดีเข้ามาในชีวิต และ ๑๐ วิธี ในก...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ ผมจะพามาสวดมนต์ไหว้พระ แผ่เมตตา และขออโหสิกรรม ครับ ตั้งจิตระลึกถึงพระพุทธเจ้าที่เป็นประธาน แล้วเริ่มสวด ดังต่อไปนี้ ครับ ๑.บูชาพระรัตนตรัย อิมินา สักกาเรนะ พุทธัง อะภิปูชะยามิ อิมินา สักกาเรนะ ธัมมัง อะภิปูชะยามิ อิมินา สักกาเรนะ สังฆัง อะภิปูชะยามิ ๒. บทกราบพระรัตนตรัย อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ (กราบ) สะวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโมธัมมัง นะมัสสามิ (กราบ) สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ สังฆัง นะมามิ (กราบ) ๓. นมัสการพระรัตนตรัย นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ ๔. ขอขมาพระรัตนตรัย วันทามิ พุทธัง, สัพพะเมโทสัง, ขะมะถะเม ภันเต, วันทามิ ธัมมัง, สัพพะเมโทสัง, ขะมะถะเม ภันเต, วันทามิ สังฆัง, สัพพะเมโทสัง, ขะมะถะเม ภันเต ๕. ไตรสรณคมน์ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ ทุติยัมปิ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ ทุติยัมปิ ธัมมัง สะระณ...

เพิ่มปัญญาให้ตนเอง ด้วยนิทานธรรมะ ตอน สองผัวเมีย ทำบุญสองสลึง ทำให้แผ่นดินไหว สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีนิทานธรรมะ ตอน ทำบุญสองสลึง ทำให้แผ่นดินไหว มาฝาก ซึ่งเป็นนิทานธรรมะ ที่ครูบาอาจารย์ท่านได้เล่าให้ฟัง เพื่อเป็นข้อคิดเตือนสติ ให้กับเราทุกคน ในเรื่องของการทำบุญ เพราะบุญนั้น มิได้วัดกันที่ค่า ของทรัพย์สินเงินทอง แต่มันอยู่ที่กำลังใจ และความศรัทธา เรื่องของการทำบุญสองสลึง ทำให้แผ่นดินไหว นั้น จะเป็นอย่างไร และให้ข้อคิดอะไรกับเราบ้าง ไปชมกันเลย ในอดีตกาล ล่วงมาแล้ว สมัยองค์พระผู้มีพระภาคเจ้า ยังทรงพระชนมายุ มีพระยาเจ้าเมือง เมืองหนึ่ง มีใจศรัทธาปรารถนา จะถวายผ้ากฐินเป็นทาน จึงได้ป่าวประกาศ ไปทั่วบ้าน ทั่วเมือง เพื่อเชิญชวนให้ชาวเมือง ได้ร่วมทำบุญในครั้งนี้ด้วย และข่าวนี้ ก็ทราบถึง มหาเศรษฐีสองคนผัวเมีย ผู้มีเงินทองอยู่ ๘๘ โกฏิ เขาทั้งสองคน เกิดความศรัทธา ปีติ ยินดี ในกองบุญกฐินนั้น จึงตั้งใจ ที่จะร่วมถวายทานผ้ากฐิน พอตกกลางคืน สองผัวเมีย ก็มาคิดว่า “อันตัวเรานี้ มีข้าวของมากมาย แต่ไม่มีอันใดเลย ที่หามาด้วย น้ำพักน้ำแรงของตนเอง มีแต่ใช้คนอื่นหามาให้ มันจะเกิ...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องของความสุข ว่าเกิดจากอะไร และเป็นสุขแบบไหนบ้าง มาฝาก ครับ หลายๆ ท่าน คงจะมีความสงสัยว่า ความสุขของคนเรานั้น จะเกิดขึ้นมาจากไหนได้บ้าง และเป็นความสุขแบบไหนบ้าง คลิบนี้ ผมจึงเอาคติธรรม และข้อคิดจากครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิดให้กับทุกท่าน ในการใช้ชีวิต เพราะ ความสุขของมนุษย์เรา ความสุขของดวงจิตต่างๆ ที่ยังคงเวียนว่ายตายเกิด อยู่ในวัฏสงสารนี้ ก็หาได้ไม่ยาก ความสุขก่อเกิดขึ้น ได้อย่างง่ายดาย เพียงแค่ ได้พบกับสิ่งที่ถูกใจ เพียงได้ประสบกับสิ่งที่สมหวัง เพียงได้สิ่งเล็กๆ น้อยๆ ความรู้สึกดีๆ ก็สามารถเป็นสุขได้ หรือแม้กระทั่ง กินอะไรที่ถูกใจตน มีรสชาติที่ดี ก็เป็นสุขได้ บางคนได้ตำแหน่ง หน้าที่การงาน สมดังที่ตนตั้งใจไว้ ก็เป็นสุข บางคนเป็นสุข เพราะทำให้ผู้อื่นเป็นทุกข์ก็มี บางคนสรรสร้าง แสวงหาสิ่งต่างๆ ทั้งหลาย มาปรุงแต่ง ทำให้ก่อเกิดความสุข เช่น ออกไปเที่ยว หรือทำสิ่งต่างๆ เพื่อให้ตนนั้นก่อเกิดความสุข แต่สุขทั้งหลายนี้ คือ ความสุขที่อยู่ในทางโลก คือ ความสุข ที่ยังเวียนว่ายตายเกิดอยู่ คือ ความสุขที่ไ...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องการช่วยเหลือผู้อื่น ว่าจะได้รับอานิสงส์อะไรบ้าง มาฝาก ครับ การที่เราช่วยเหลือผู้อื่นนั้น เราจะได้อะไรบ้าง หรือส่งผลให้เรา ได้รับอานิสงส์อะไร คลิบนี้ผมจึงเอาคติธรรม และข้อคิดจากครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิด ให้กับทุกท่าน ในการใช้ชีวิต เพราะการช่วยเหลือผู้อื่นนั้น เป็นย่างก้าวแรก แห่งการที่จะเดินไปสู่ ทางพ้นทุกข์ การช่วยเหลือผู้อื่น หากว่าเรานั้น ไม่มีจิตเมตตา เราก็จะช่วยเหลือผู้อื่นไม่ได้เลย อานิสงส์บุญแห่งการช่วยเหลือผู้อื่น จึงส่งผลให้เรา ได้รับอานิสงส์บุญนั้น ในหลากหลายรูปแบบ อาทิเช่น การที่เราช่วยเหลือผู้อื่น จะปลูกฝังจิตเมตตา ในตัวของเรา ถอดถอนความยึดติด ในตัวตนของเรา ในตัวตนของสิ่งของ หรือข้าวของต่างๆ เป็นต้น ครูบาอาจารย์ท่านได้ให้ข้อคิดเตือนสติว่า ในความเป็นจริง การที่เราได้ทำความชั่วไปแล้ว ความชั่วนั้น มันก็ยังคงเป็น ความชั่วอยู่เสมอ แต่หากว่าเราสร้างความดี ความดีนั้น ก็จะทำให้ความชั่วที่มีอยู่ ทำให้มันเย็นลง ดังเช่น ฟืนที่มันเปียกน้ำ เมื่อเรานำไปก่อไฟ มันก็ย่อมไม่ติด การที่เรา...

สวัสดีครับคุณผู้ชม คลิบนี้ผมมีคติธรรมและข้อคิด เรื่องของการทำบุญ ว่าสามารถล้างบาปได้หรือไม่ มาฝาก ครับ หลายๆ ท่าน คงจะมีความสงสัยว่า การทำบุญ สามารถชดใช้หนี้ กรรมชั่วได้หรือไม่ การทำดี สามารถลบล้างบาป ได้จริงหรือไม่ หรือว่าในความเป็นจริงแล้วเป็นมันแบบไหน คลิบนี้ผมจึงเอาคติธรรมและข้อคิดจากครูบาอาจารย์ มาให้รับชม เผื่อจะเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิดให้กับทุกท่าน เพราะการที่เรานั้น ทำความดี เพื่อคิดจะลบล้างความชั่ว การที่เราสร้างบุญ เพื่อจะลบล้างหนี้บาป สิ่งนี้ คือ สิ่งที่มนุษย์อย่างเรา ก็มักจะถกเถียงกันเป็นประจำ เพราะบางคน ก็อาจจะคิดว่าได้ แต่บางคน ก็ไปยึดติด แล้วก็คิดว่าไม่ได้ ซึ่งต่างคน ต่างก็คิดไปต่างๆ นานา บางคน ก็เข้าใจ ไปในอีกแบบหนึ่ง บางคน ก็ยึดถือความเชื่อ ไปในอีกทางหนึ่ง เราจึงเกิดความลังเล และสงสัยในหมู่มนุษย์ ในหมู่ของจิตทั้งหลาย ที่ยังเวียนว่ายตายเกิดอยู่ว่า การทำบุญนั้น สามารถแก้บาปได้หรือไม่ การทำความดี สามารถลบล้าง ความชั่วได้หรือไม่ ครูบาอาจารย์ท่านได้ให้ข้อคิดเตือนสติว่า ในความเป็นจริง การที่เราได้ทำความชั่วไปแล้ว ความชั่วนั้น มันก็ยังคงเป็น ความชั่ว...