พุทธประวัติ EP.2 ตอน พวกสากยะอยู่ใต้อำนาจพระเจ้าโกศล และแดนสากยะขึ้นอยู่ในแคว้นโกศล
พวกสากยะอยู่ใต้อำนาจพระเจ้าโกศล ๒
๒. บาลี อัคคัญญสูตร ปา. ที. ๑๑/๙๑/๕๔. แก่วาเสฏฐะกับเพื่อน.
....วาเสฏฐะ ! พระราชา ปเสนทิโกศล ย่อมทราบว่า ‘พระสมณโคดมผู้ยอดเยี่ยม บวชแล้วจากสากยตระกูล’.
วาเสฏฐะ ! ก็แหละพวกสากยะ ท. เป็นผู้อยู่ใกล้ชิด และอยู่ในอำนาจของพระราชาปเสนทิโกศล.
วาเสฏฐะ ! ก็พวกสากยะ ท. ย่อมทำการต้อนรับ, ทำการอภิวาท ลุกขึ้นยืนรับ ทำอัญชลีกรรมและสามีจิกรรม ในพระราชาปเสนทิโกศล.
วาเสฏฐะ ! พวกสากยะ กระทำการต้อนรับ เป็นต้น แก่พระราชาปเสนทิโกศลอย่างไร, พระราชาปเสนทิโกศล ย่อมกระทำการต้อนรับ เป็นต้น แก่ตถาคต (เมื่อออกบวชแล้ว) อย่างนั้น ๓.
๓. ความข้อนี้ เราไม่อยากจะเชื่อกันโดยมากว่าจะเป็นอย่างนี้ โดยที่เราไม่อยากให้ตระกูลของพระองค์ เป็นเมืองขึ้นของใคร แต่พระองค์เองกลับตรัสตรงไปทีเดียวว่า เป็นเมืองขึ้นของโกศล, ต้องนอบน้อมต่อพระเจ้าปเสนทิ.
แต่เมื่อพระองค์ออกบวช เป็นพระพุทธเจ้าแล้ว. พระเจ้าปเสนทิโกศล กลับทำตรงกันข้าม คือนอบน้อมต่อพระองค์ เช่นเดียวกับที่พวกสากยะ เคยนอบน้อมต่อพระเจ้าปเสนทิ.
บาลีตรงนี้ คือ รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส อนนฺตรา อนุยนฺตา. คำว่า อนุยนฺตา อรรถกถาแก้ดังนี้ อนุยนฺตาติ วสวตฺติโน, (สุมัง. ๓, น.๖๒), แปลว่า อยู่ในอำนาจ.
แดนสากยะขึ้นอยู่ในแคว้นโกศล ๑
๑. บาลี ปัพพชาสูตร มหาวัคค์ สุ. ขุ. ๒๕/๔๐๗/๓๕๔.
ตอบแก่พระเจ้าพิมพิสารว่า :-
“ราชะ ! ชนบทตรงข้างภูเขาหิมพานต์ สมบูรณ์ด้วยความเพียรเครื่องหาทรัพย์ เป็นเมืองขึ้น ๒ แห่งโกศล มีพวกชื่อ อาทิตย์โดยโคตร ชื่อสากยะโดยชาติ. อาตมาภาพออกบวชจากตระกูลนั้น จะปรารถนากามก็หามิได้...”.
๒. ศัพท์นี้ว่า นิเกติโน, พระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เคยทรงแปลไว้ในพุทธประวัติเล่ม ๑ ว่า “เป็นถิ่น”, ในอรรถกถาแก้ศัพท์นี้ไว้ ส่อความว่าเป็นเมืองขึ้นนั้นเอง. คำว่าถิ่นก็คือเมืองขึ้นเหมือนกัน.
ชุดจากพระโอษฐ์ ๕ เล่ม เล่มที่ ๕
พุทธประวัติจากพระโอษฐ์ หน้าที่ ๒๒
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น