ธรรมที่ทำความเป็นผู้มีอำนาจเหนือจิต (สัมมาสมาธิ)

ธรรมที่ทำความเป็นผู้มีอำนาจเหนือจิต

ภิกษุ ท. ! ภิกษุ ประกอบด้วยธรรม ๗ ประการ แล้วย่อมทำจิตให้อยู่ในอำนาจ (ของตน) ได้ และภิกษุนั้นก็ ไม่ตกอยู่ในอำนาจของจิต.
เจ็ดประการอย่างไรเล่า?
ภิกษุ ท. ! เจ็ดประการ ในกรณีนี้คือ :-
๑. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในสมาธิ;
๒. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในการเข้าสู่สมาธิ;
๓. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในการดำรงอยู่ในสมาธิ;
๔. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในการออกจากสมาธิ;
๕. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในความเหมาะสมแห่งสมาธิ;
๖. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในธรรมเป็นโคจรแห่งสมาธิ;
๗. ภิกษุเป็นผู้ ฉลาดในอภินิหารสมาธิ;

ภิกษุ ท. ! ภิกษุประกอบแล้วด้วยธรรมเจ็ดประการเหล่านี้แล ย่อมทำให้จิตอยู่ในอำนาจ (ของตน) ได้ และภิกษุนั้นก็ไม่ตกอยู่ในอำนาจของจิต.

- สตฺตก. อํ. ๓๒/๓๕/๓๗.
อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาค ๒ หน้าที่ ๑๓๔๖

(ในสูตรอื่น (ฉกฺก.อํ. ๒๒/๓๔๘/๒๙๖) ตรัสว่า การระลึกถึง ตถาคต ถึงพระธรรม ถึงพระสงฆ์ ถึงศีล ถึงจาคะ ถึงธรรมทำความเป็นเทวดา ๖ ประการนี้ ทำให้จิตไม่ถูกกลุ้มรุมด้วยราคะ-โทสะ-โมหะ เป็นจิตไปตรง ก้าวออก หลุดพ้น ออกจากตัณหาซึ่งเป็นการเปลื้องจิต ออกมาเสียจากการครอบงำของกิเลส ด้วยเหมือนกัน; ผู้สนใจพึงอ่านดูจากที่มานั้น).